سه خواننده جوان اپرا، بورسیه اپرای هانوفر شدند
اخبار موسیقی –سه نفر از خوانندگان جوان ایرانی جهت طی دورههای آموزشی خوانندگی اپرا با آموزش و اقامت رایگان به اپرای هانوفر آلمان اعزام میشوند.
سه خواننده جوان اپرا، بورسیه اپرای هانوفر شدند
، نادر مشایخی (آهنگساز و رهبر ارکستر)، فابیان روزنفلد (پیانیست و رهبر اپرای اسنابروک آلمان)، محسن رشیدخان (خواننده اپرای دولتی هانوفر آلمان)، عبدالرضا امیرخانی (آهنگساز و رئیس موسسه آموزش عالی فرهنگ و هنر فارابی) به عنوان هیأت داوران در انتخاب این خوانندگان نقش داشتهاند.
«جیران غیائی» (پیانیست و آکومپانیمانیست آواز) نیز به خاطر آکومپانیمان و همراهی خوانندگان در این آزمون از فرانسه به ایران آمد. یاشار احمدی، فرهاد سلطانی و رضا پورخلیلی پذیرفتهشدگان اول تا سوم این آزمون هستند و ابراهیم امید بختیاری و علیرضا عبدالکریمی نیز به عنوان رزرو اول و دوم انتخاب شدهاند.
«عبدالرضا امیرخانی» که مقدمات این اتفاق مهم را فراهم کرده، در گفتوگو با سایت «موسیقی ما» میگوید: «اواخر سال ۱۳۹۲ بود که با یکی از دوستان به نام آقای محسن رشیدخان -که در حال حاضر خواننده اپرای دولتی شهر هانوفر آلمان هستند- در مورد وضعیت آواز کلاسیک و اپرا در ایران صحبت میکردیم و در مورد اینکه بعضی از کشورهای آسیایی نظیر کره که پیشینهی چندانی در اپرا نداشتهاند، تا چه اندازه در این زمینه سرمایهگذاری کرده و از ما پیشی گرفتهاند و با اختصاص بودجههای کلان و صرف هزینههای زیاد در این مقوله و اعزام خوانندگان و نوازندگان جوانشان به کشورهای صاحبنام اروپایی در زمینههای مختلف موسیقی به رشد و پیشرفت زیادی در هنر موسیقی رسیدهاند. از جمله این که هر ساله ده نفر از خوانندگان جوان کرهای با حمایت دولت کره و صرف هزینهی زیادی به اپرای هانوفر آلمان اعزام میشوند. با اطمینان به اینکه انتظار چنین کمکهای دولتیای جهت اعزام خوانندگان جوان ایرانی به اپراهای معتبر جهان نظیر اپرای هانوفر آلمان رویایی بیش نیست، از طرف موسسه آموزش عالی فرهنگ و هنر فارابی که در آن زمان تازه تأسیس کرده بودیم، برای رئیس اپرای دولتی شهر هانوفر آلمان «میشائیل کلوگل» نامهای نوشته و از ایشان درخواست کردم با توجه به اینکه در ایران علاقهمندان و خوانندگان مستعد بسیاری داریم که متأسفانه به علت عدم وجود اپرا، این استعدادها فرصت ظهور نیافته و شکوفا نمیشوند، قبول کنند که به همراه خوانندگان کرهای که جهت آموزش به آلمان میآیند، چند نفر از خوانندگان مستعد ایرانی که معرفی میکنیم نیز به صورت رایگان در این دورهها شرکت کنند.»
او همچنین اضافه میکند: «به ایشان خاطرنشان کردیم که با این کار کمک بزرگی به آواز کلاسیک در ایران خواهند کرد. پس از حدود یک سال و نیم مکاتبه و مذاکره و اثبات این موضوع که در ایران علاقهمند به اپرا و خوانندهی آواز کلاسیک وجود دارد و با پیگیریهای مستمر آقای رشیدخان در آلمان، سرانجام دکتر «میشائیل کلوگل» (ریاست اپرای دولتی شهر هانوفر آلمان) با این درخواست موافقت کردند.»
در نهایت اپرای هانوفر آلمان موافقت میکند تا با همکاری دانشگاه فرهنگ و هنر فارابی جهت حمایت از خوانندگان جوان ایرانی اقدام به برگزاری یک دوره آموزشی کند. بر همین اساس، به سه نفر از خوانندگان زیر ۳۰ سال این امکان داده میشود تا در فوریه سال ۲۰۱۶ میلادی به مدت دو هفته در این دوره آموزشی شرکت کنند. شرکتکنندگان از امکاناتی چون تدریس آواز توسط خوانندگان اپرای هانوفر، آموزش زبان، آموزش صحنهای اپرا در قالب آریا و دوئت، دیدار از تمرینها و اجراهای اپرا و اقامت مجانی بهرهمند خواهند شد. شرکتکنندگان در این دوره آموزشی، پس از تست صدا که در تهران بر گزار شد، انتخاب شدهاند. ملاک انتخاب شرکتکنندگان، کیفیت صدا، موزیکالیته، یادگیری سریع و تجربهی آوازی است.»
در مذاکرات بعدی، سن شرکتکنندگان به ۳۵ سال افزایش یافت؛ ولی افراد زیر ۳۰ سال درصورت کسب نمرهی برابر در اولویت بودند. در این میان، نحوهی انتخاب خوانندگان در سه مرحله انجام شده است. در مرحلهی اول که آزمون مقدماتی بود، خوانندگان باید دو قطعهی آواز کلاسیک ترجیحاً اپرا یا لید -که بیانگر توانایی خواننده باشد- را باهمراهی پیانو اجرا میکردند.
ملاک انتخاب در این مرحله کیفیت صدا، کیفیت اجرا و موزیکالیته در نظر گرفته شده بود. از این مرحله دوازده نفر به مرحله دوم راه یافتند. در مرحله دوم یک دورهی آموزشی فشردهی سهروزه برای شرکتکنندگان در نظر گرفته شد و به خوانندگانی که در آزمون مرحله اول پذیرفته شدند، به مدت سه روز (۳۰ ساعت آموزش) بهصورت فشرده یک قطعه آریا و اصول اجرا آموزش داده شد تا جهت شرکت در آزمون مرحله دوم آماده شوند. هدف از برگزاری این دوره سهروزه، علاوه بر افزایش دانش خوانندگان و رفع مشکلات اجرای ایشان، ارزیابی میزان توانایی و سرعت فراگیری خوانندگان بود.
در آزمون نهایی، خوانندگان، آریای فراگرفته در طی دوره را در حضور داوران و تماشاگران با رعایت کامل اصول اجرا و آداب صحنه اجرا کردند. در این مرحله، سه نفر از خوانندگان که حد نصاب نمره لازم را در مجموع سه مرحله کسب کرده بودند، انتخاب شده و در تاریخ ۲۱ فوریه ۲۰۱۶ به اپرای هانوفر آلمان اعزام خواهند شد. در این مرحله، علاوه بر سه نفر برگزیده اصلی، دو نفر نیز به عنوان جایگزین انتخاب شدند تا در صورت بروز هر مشکلی در اعزام انتخابشدگان اصلی به جای ایشان اعزام شوند.
به گفتهی امیرخانی، در این دوره از بانوان خواننده کسی حد نصاب نمرهی علمی لازم جهت اعزام را کسب نکرده، ولی او امیدوار است در سالهای آتی بتواند از بانوان خواننده نیز در بین برگزیدگان انتخاب کند: «علت اصلی عدم پیشرفت خانمها به نسبت آقایان در آواز این است که خانمها امکان اجرای سولو ندارند، بنابراین انگیزهی کافی برای تمرین بیشتر نیز ندارند؛ ولی امیدواریم با این انگیزهای که ایجاد شده و امکان اعزام خوانندگان برگزیده به اپرای هانوفر فراهم شده، بتوانیم در سالهای آتی شاهد پیشرفت چشمگیر بانوان نیز در این عرصه باشیم. امیدوار هستم بتوانیم در اینگونه اقدامات، شاهد احیای اپرا به معنای واقعی در ایران باشیم و انگیزه شرکت در این بورسیه نیز بتواند تلاش خوانندگان مستعد آواز کلاسیک را چند برابر کرده و شاهد پیشرفت چشمگیر آواز کلاسیک در ایران باشیم.»
او همچنین میگوید امیدوار است در سالهای آتی مسئولین محترم فرهنگی و هنری کشور حداقل در حد در اختیار قرار دادن یک سالن جهت برگزاری آزمونها به این حرکت فرهنگی کمک کنند: «لازم است از سفیر محترم آلمان در ایران آقای «فون اونگرن-اشترنبرگ» و سفیر محترم فرهنگی آلمان آقای بولتس که مراحل آزمون را پیگیری کرده و مساعدتهای لازم را جهت اخذ روادید منتخبان انجام دادهاند، تشکر کنم.»